24x Welke Bloemen Zijn Eetbaar?

Eetbare bloemen

Bloemen hebben de kracht om alles op de fleuren. Niet alleen een ruimte, maar ook een maaltijd. En er zijn meer eetbare bloemen dan je denkt. Je moet alleen net even weten welke je kunt plukken en hoe je ze gebruikt.

Ga niet zomaar bloemen plukken in je tuin, sommigen zijn erg giftig! Om je op weg te helpen hebben we een pluk kaart toegevoegd in dit artikel, met een overzichtje van alle bloemen. Super handig!

Deze 24 bloemen kun je eten:

  1. Appelbloesem
  2. Basilicum bloem
  3. Begonia
  4. Bieslook bloem
  5. Borage
  6. Calendula
  7. Chrysant
  8. Courgette bloem
  9. Daglelie
  10. Dille
  11. Fuchsia
  12. Kamille
  13. Kervel
  14. Koriander bloem
  15. Klaver
  16. Korenbloem
  17. Lavendel
  18. Madeliefje
  19. Paardenbloem
  20. Tuinanjer
  21. Vlierbloesem
  22. Viooltjes
  23. Rozen
  24. Rucola bloem

Onder de Eetbare Bloemen Kaart leggen we uit waar je op moet letten en wat je met deze bloemen kunt doen. Welke gerechten je ermee kunt maken.

Eetbare-bloemen-kaart

Waar moet je op letten bij het eten van bloemen?

Eet de bloemen alleen als je 100% zeker bent dat het de juiste bloem is. Eet alleen onbespoten bloemen.

Zorg er altijd voor dat je de bloemen goed schoonmaakt. Bloemen zijn een trekpleister voor insecten en sommige bloemen ook voor het leggen van eitjes.

Pluk geen bloemen vlak langs de weg. Je hebt dan te maken met uitlaatgassen van auto’s. Maar ook honden die uitgelaten worden en vaak tegen de voorste rij groen langs de weg plassen.

Eet niet zomaar bloemen als je zwanger bent of medische klachten hebt, sommige kruiden worden namelijk afgeraden tijdens de zwangerschap of bij bepaalde aandoeningen.

Kun je appelbloesem eten?

Appelbloesem groeit, zoals de naam al doet vermoeden, aan een appelboom. Ze hebben een prachtige, subtiele roze kleur.

Is de Appelbloesem eetbaar? Ja, de Appelbloesem smaakt heerlijk zoet en fris en is ideaal om een salade mee op te fleuren. Eet deze bloem niet in grote aantallen, want net als in de pit van een appel, zit er heel ietsje giftige stof in. Iets wat totaal geen kwaad kan in kleine aantallen, maar gebruik het niet zo vrij als bijvoorbeeld fruit of groente. 

Kun je Basilicum bloemen eten?

Aan een Basilicum plantje uit de supermarkt zitten geen bloempjes. Maar groei je een grote Basilicum plant thuis, dan zie je eind juli, begin augustus, schattige witte bloemetjes aan de plant groeien. Zes bloemetjes rondom een takje, al groeien ze niet allemaal tegelijk.

De bloemetjes smaken naar basilicum, maar net iets zoeter. Je kunt ze plukken en direct verwerken in een salade of ander gerecht. Je kunt de bloemen ook bewaren en er een thee van zetten. Je bewaart ze in papieren zakje in de koelkast of in de vriezer.

Kun je begonia eten?

De Begonia kennen we vooral als standaard kamerplant. Je ziet ze vaak voor het raam staan in de woonkamer. Ze hebben een prachtige, felle kleur.

Is de Begonia eetbaar? Ja, maar lang niet alle soorten. Er zijn ontzettend veel soorten Begonia’s en slechts enkele soorten zijn geschikt voor consumptie, namelijk de knol Begonia en de Hybride Begonia. De bloemen hebben een fris-zure smaak. De één doet het denken aan een appel, de ander aan een citroen.

Door de prachtige kleur van de begonia zijn ze perfect om een gerecht of borrelhapjes mee te stylen. Hoe leuk is het bijvoorbeeld om de hapjes tijdens een vrijgezellenfeest te versieren met een mooie, knalroze Begonia?

Kun je de bieslook bloem eten?

Als je thuis bieslook groeit, ken je waarschijnlijk ook de mooie, lila-paarse, bolachtige bloemen die er aan groeien. Deze groeien ongeveer van juni tot diep in de zomer. Het is verstandig om de bloempjes te plukken, want dan groeit je bieslook harder.

Kun je Bieslook bloemen eten? Jazeker! De bloem smaakt ongeveer hetzelfde als de Bieslook zelf, vaak nog iets pittiger en smaakvoller. Door zijn prachtige kleur is dit de ideale bloem om je eten mee te garneren. Gebruik de bloem hetzelfde als dat je bieslook zou gebruiken, het maakt je gerecht mooier en geeft een beetje pit!

Kun je de borage bloemen eten?

De Borage bloem is een prachtig paars bloemetje met een wit hart. Zegt de naam je zo 1,2,3 niets? Het bloemetje wordt ook wel Bernagie of Komkommerkruid genoemd. Dit komt omdat de smaak van het bloemetje een beetje aan komkommer doet denken.

De bloem is zeer geschikt als garnering in salades. Combineer ze bijvoorbeeld met wat appelbloesem, voor een prachtige paars-roze garnering.

Kun je de calendula eten?

De Calendula (Calendula officinalis), of Goudsbloem, is een prachtige, ronde bloem met een diepe oranje kleur. Calendula wordt veel gebruikt in crèmes en andere beauty- en verzorgingsproducten. Het is een bloem met verzorgende eigenschappen.

Is Calendula eetbaar? Ja, de bloemen van de Calendula zijn zelfs heel veelzijdig te gebruiken. Ze hebben een hele kruidige smaak. Je kunt de blaadjes gebruiken om je salades een vrolijke uitstraling te geven. Maar je kunt de blaadjes ook drogen en er kruidenboter of thee van te maken.

Goudsbloem thee zou helpen darmkrampen en menstruatie krampen te verlichten. Daarnaast zou de bloem antiseptische en ontsteking werende eigenschappen hebben.

Kun je chrysant eten?

De Chrysant is veelal aanwezig in een siertuin. Ze zijn er in vele verschillende soorten, maten en kleuren. Je ziet ze ook vaak in een pot naast de deuropening zijn.

Is een Chrysant eetbaar? Ja, maar niet alle soorten zijn eetbaar. Van de Chrysanthemum en Garland Chrysanthemum zijn de bloemblaadjes eetbaar. De smaak van deze bloemen is een beetje pittig.

Kun je de courgette bloem eten?

Als je courgettes groeit, zie je op een gegeven moment mooie grote, gele bloemen aan de plant groeien. De bloemen hebben een aparte vorm. Als ze helemaal zijn uitgekomen hebben ze iets weg van een narcis.

De courgette bloemen zijn eetbaar en worden steeds vaker verwerkt in gerechten. Je koopt ze in een boerderijwinkel of bij de groenteboer. Je kunt de bloemen rauw eten, maar ze worden ook vaak gefrituurd. Je kunt de bloem kort bewaren in een keukenpapiertje, die je vervolgens in een plastic zak in de koelkast bewaart. Maar gebruik ze het liefst zo snel mogelijk.

Kun je daglelie eten?

De Daglelie (Hemerocallis) wordt niet voor niets daglelie genoemd. De bloem groeit maar één dag. Gelukkig geeft de plant vele, vele bloemen, zodat je er toch lang plezier van hebt. De lelie heeft een mooie kleur, die varieert van roze tot paars en roodbruin.

Is een Daglelie eetbaar? Ja, de bloemen kun je eten. De bloemen smaken als een fris-pittige sla. Er wordt gezegd dat hoe donkerder de bloem, hoe pittiger de smaak. Er wordt vaak een fris borrelhapje van gemaakt door ze te vullen met mousse of roomkaas. Maar ze smaken ook goed in een salade.

eetbare bloemen

Kun je dille bloemen eten?

De bloemen van de dille plant (Anethum) hebben een felle, geelgroene kleur en de vorm van een parapluutje. Je ziet ze vaak terug in een vrolijk gekleurd veldbloemen boeket.

Je kunt de bloemen eten, maar je kunt ze ook drogen om er een thee van te trekken. Deze thee werkt kalmerend. Over het algemeen wordt de thee getrokken van dille zaad, maar je zou ook de bloemen kunnen gebruiken.

Kun je fuchsia bloemen eten?

De Fuchsia is zeer populair in de Nederlandse siertuin. De bloemetjes hebben een prachtige, levendige fuchsia kleur.

Is de Fuchsia eetbaar? Ja, je kunt zowel de bloemen als de bessen van de Fuchsia plant eten. Ze hebben een mild-scherpe, zoete smaak. Hoe donkerder de bloem, hoe sterker de smaak. Ze worden gebruikt als garnering, maar ook bij het bakken van cakes en taarten, vaak in combinatie met de Fuchsia bessen.

Is kamille eetbaar?

De Kamille bloemen lijken verdacht veel op Madeliefjes. De bloemen zijn alleen een stuk groter. Kamille wordt voor vele verschillende doeleinden gebruikt, om zijn kalmerende en verzorgende eigenschappen. Zo komt de plant veel terug in thee, shampoo en andere verzorgingsproducten.

Is Kamille eetbaar? Ja, je kunt de bloemen van de Kamille plant eten. Ze hebben een milde, appelachtige smaak. Je kunt de bloemen gebruiken in een salade, je kunt er olie, kruidenboter of thee van maken.

Kamille thee heeft een kalmerende werking. Niet iedereen houdt van de smaak, maar je kunt er makkelijk iets honing of citroensap aan toevoegen om de smaak te versterken.

Kervel eten

Kervel (Anthriscus cerefolium) is een kruid waaruit een mooie, witte bloem in een paraplu vorm groeit. Je ziet ze ook weleens terug in een wildbloemen boeketje.

De witte bloemen hebben een anijssmaak. De bloemen worden voornamelijk gebruikt om desserts of salades mee te garneren en te versieren.

Koriander bloem

Als je thuis Koriander groeit zie je er op een gegeven moment schattige, witte bloemetjes aan groeien. Deze bloemen zijn eetbaar en worden meestal gebruikt ter garnering van gerechten.

De bloemen hebben een sterke, kruidige smaak. Gek genoeg zouden ze pittige gerechten juist weer minder pittig maken.

Klaver bloem eten

Klavertjes zijn veelvuldig door het hele land te vinden. De bloemen van de klaver zijn bolvormig en te vinden in een witte, of paarsrode kleur. Ze bloeien voor een hele lange tijd, van April tot diep in de herfst.

Zijn klaver bloemen eetbaar? Ja, je kunt zowel de rode als witte klaverbloemen eten. Er wordt vaak thee van getrokken, wat zou helpen tegen hoesten. Je kunt de bloemen vers gebruiken, maar ook laten drogen.

De bloemen zijn ook leuk ter garnering in een salade. Ook worden ze wel gefrituurd. Dit doe je door gewassen bloemen te bestrooien met bloem en ze daarna te frituren in olie.

Kun je de korenbloem eten?

De Korenbloem (Centaurea cyanus) is een prachtige, rond vormige bloem met diep paarse bloemblaadjes. In Nederland staat deze bloem op de Rode lijst, wat betekent dat deze bloem ondertussen behoorlijk zeldzaam is.

Is de Korenbloem eetbaar? De bloemblaadjes van de Korenbloem kun je eten. Ze hebben een pittige, kruidige smaak. Je kunt met deze bloem een salade dus opfleuren, maar ook een beetje  pit geven. Je kunt er ook een lekkere kruidenthee van trekken.

Kun je lavendel eten?

Lavendel kennen we allemaal door zijn kenmerkende geur. Veel mensen gebruiken lavendelolie, of lavendelblaadjes in een zakje, naast het bed of in de ondergoedlade. Lavendel is veelzijdig te gebruiken. Het wordt veelvuldig gebruikt in verzorgingsproducten, door zijn kalmerende en verzorgende eigenschappen.

Is Lavendel eetbaar? Ja, je kunt Lavendel eten. Zowel de bladeren als de bloempjes zijn eetbaar. Je kunt de bloempjes vers of gedroogd gebruiken. De smaak van lavendel is een kruising tussen fris, zoet en bitter. Een bijzondere smaak. Je gebruikt Lavendel door allerlei gerechten zoals salades en baksels. Of trek er thee mee.

Gebruik niet teveel tegelijk, want Lavendel heeft een sterke smaak en geur.

Kun je madeliefjes eten?

Madeliefjes groeien veelal in het wild door Nederland. Het zijn schattige, kleine, witte bloempjes met een gele kern. Madeliefjes groeien in weilanden, op grasvelden en langs de weg.

Zijn Madeliefjes eetbaar? Ja, Madeliefjes kun je eten. De bloemblaadjes van jonge bloempjes zijn bruikbaar in een salade. De knoppen smaken bitter en kun je met azijn inleggen. Op deze manier zijn ze een goeie vervanging voor kappertjes.

Let er op dat je schone bloemen plukt. Madeliefjes in een landbouw weiland zijn misschien bespoten met meststoffen. Langs de weg kunnen de bloempjes vies geworden zijn door urine van honden.

Kun je paardebloemen eten?

De Paardenbloem is één van de meest geziene bloemen in Nederland. De bloemen worden in principe gezien als onkruid, terwijl ze er zo prachtig uitzien. Daarnaast is de Paardenbloem een bommetje aan vitamines en mineralen, zoals ijzer, calcium,  magnesium en vitamine C.

Zijn Paardenbloemen eetbaar? Ja, de bloemblaadjes van de Paardenbloem zijn eetbaar. Let er wel op dat het niet uit een bespoten weiland komt, of op een plek waar honden plassen. De bloemen hebben een ietwat bittere smaak. Je hoeft er dus niet teveel van te gebruiken.

Je kunt de bloemblaadjes door een salade gebruiken. De gele kleur geeft een vrolijke uitstraling. Wist je dat je ook de bladeren van een Paardenbloem kunt eten? Je kunt ze rauw of gewokt eten, maar je kunt er ook thee van trekken.

Kun je de tuinanjer eten?

De Tuinanjer (Dianthus) komt in verschillende, felle, vrolijk kleuren. Roze, paars, rood. Je ziet Tuinanjers vaak in de tuin of in een bloempot naast een deurpost. De bloemen groeien niet lang: van Mei tot Juni. Wees er dus snel bij.

Je kunt de bloemen van de Tuinanjer eten. De bloemen hebben een zeer karakteristieke smaak, je moet er van houden. Ze smaken kruidig, een beetje naar Kruidnagel. De bloem is door zijn prachtige kleur perfect geschikt als garnering, bijvoorbeeld in salades, op smoothie bowls of hapjes.  

Kun je vlierbloesem eten?

De Vlierbloesem (Sambucus nigra) is een struik die wel tot 10 meter hoog kan worden. De donkergroene struik is voorzien van allemaal piepkleine, witte bloempjes, die samen parapluutjes vormen.

Je kunt Vlierbloesem bloempjes eten, maar hierbij is voorzichtigheid geboden. De bloemen bevatten een klein beetje blauwzuurglycosiden. Beter kun je wachten op de bloesem. De bloesem is zeer veelzijdig. Je kunt er siroop van maken, water mee op smaak brengen, of de bloesem verwerken in recepten. Vlierbloesem heeft een karakteristieke, frisse, zoete smaak.

Kun je viooltjes eten?

Zodra de lente begint rennen veel mensen naar het tuincentrum om viooltjes te kopen. Viooltjes zijn makkelijk te onderhouden en groeien voor lange tijd. Er zijn vele soorten Viooltjes, in prachtige, felle kleuren. Rood, geel, paars, roze, oranje. Noem maar op.

Zijn Viooltjes eetbaar? Ja, alle kleine, driekleurige Viooltjes zijn eetbaar. Viooltjes worden door hun prachtige uiterlijk vooral gebruikt als garnering in salades, smoothie- of ontbijt bowls of hapjes. Als je viooltjes gekocht hebt, weet je natuurlijk niet of ze bespoten zijn. Dus wees daar voorzichtig mee.

Kun je rozen eten?

Rozen zijn één van de populairste bloemsoorten om cadeau te geven. Ze zijn er in vele verschillende soorten en kleuren. Een bosje Rozen fleurt elke ruimte op. Daarnaast hebben ze een heerlijke, karakteristieke geur waardoor ze veelvuldig worden gebruikt in parfums en verzorgingsproducten.

Zijn Rozen eetbaar? Alle rozenblaadjes zijn eetbaar. Houd er wel rekening mee dat als je rozen koopt in de winkel, er grote kans bestaat dat ze bespoten zijn. Je kunt met rozenblaadjes salades versieren. Je kunt de blaadjes ook drogen en gebruiken in gerechten, granola, smoothie bowls of thee.

Je kunt overigens ook specifiek eetbare rozen kopen. Deze zijn speciaal voor dit doeleinde gekweekt.

Rucola bloemen eten?

De bloem van het rucola plantje lijkt een beetje op een molentje. De vier witte blaadjes staan kruislings tegenover elkaar.

De bloem heeft een aparte smaak, het pittige en nootachtige van de rucola sla. Maar iets zoeter omdat het een bloem is. Heerlijk te gebruiken als garnering voor verschillende koude en warme gerechten. Denk aan een salade of een soep.

Conclusie

Nu weet je alles wat je moet weten over deze 24 soorten bloemen die je kunt eten. Nogmaals, als je niet 100% zeker bent, eet de bloemen dan niet. Eet ook niet teveel, maar gebruik bloemen vooral ter garnering of in een kruidenthee. Veel kook plezier!

Sperziebonen verbouwen – Complete beginnersgids

Als je een liefhebber bent van verse groenten en graag je eigen voedsel wilt verbouwen, dan zijn sperziebonen een geweldige groente om te beginnen. Deze heerlijke peulen zijn niet alleen gemakkelijk te kweken, maar zitten ook boordevol voedingsstoffen. Dus haal je tuinhandschoenen tevoorschijn en laten we aan de slag gaan met het verbouwen van sperziebonen!

Planten: Ready, set, groei!

Laten we het zaaien beginnen! Voordat je begint, moet je de juiste locatie voor je sperziebonen kiezen. Zoek een plek in je tuin waar ze minstens zes tot acht uur zonlicht per dag krijgen. Sperziebonen gedijen goed in goed doorlatende grond, dus zorg ervoor dat de grond goed is voorbereid, omgespit en aangeharkt.

Zaaien: Kleine zaadjes, grote beloning

Nu je je ideale plek hebt gekozen, is het tijd om te zaaien!

Graaf ongeveer 2,5 centimeter diepe geulen in de grond, met een tussenruimte van ongeveer 10 centimeter.

Plaats de sperzieboonzaden in de geulen met een tussenruimte van ongeveer 8 centimeter.

Bedek ze vervolgens met aarde en geef ze een beetje liefde in de vorm van water.

Water geven: Dorstige bonen

Water, het levenselixer! Sperziebonen hebben regelmatig water nodig, vooral tijdens droge periodes. Houd de grond vochtig, maar niet drassig.

Als je merkt dat de bovenste laag van de grond droog aanvoelt, is het tijd om ze wat water te geven. En vergeet niet om ze af en toe een verfrissende regendouche te geven!

Zonlicht: Een stralende toekomst tegemoet

Sperziebonen zijn echte zonaanbidders en hebben minstens zes tot acht uur zonlicht per dag nodig om optimaal te groeien. Dus zorg ervoor dat je ze plant op een plek waar ze volop zon krijgen.

Als het dagenlang echt heel zonnig en warm is kun je ze wat bescherming tegen de zon bieden. Maar over het algemeen geldt: hoe meer zon, hoe beter!

Oogsten: Het moment van de waarheid

Het is tijd om de vruchten van je arbeid te plukken – letterlijk! Sperziebonen zijn meestal klaar om te worden geoogst wanneer ze stevig en ongeveer 10 tot 15 centimeter lang zijn.

Knijp voorzichtig in de peul en als je een bevredigend ‘knak’-geluid hoort, weet je dat ze klaar zijn om te worden geoogst.

Natuurlijk wil je niet alle sperziebonen in één keer oogsten. Als je de bonen regelmatig plukt, zullen er meer bloemen en peulen groeien. Dus blijf ze plukken als ze klaar zijn om te worden geoogst en geniet van verse sperziebonen gedurende het hele groeiseizoen.

Veelgemaakte fouten

Er zijn een paar veelgemaakte fouten die beginnende sperzieboontelers maken. Hier zijn enkele veelvoorkomende fouten en hoe je ze kunt vermijden:

  1. Te veel of te weinig water geven: Zoals eerder vermeld, hebben sperziebonen regelmatig water nodig. Maar als je te veel water geeft, kan dit leiden tot wortelrot en schimmelgroei. Zorg er dus voor dat je de grond vochtig houdt, maar niet doorweekt.

  2. Niet genoeg zonlicht: Sperziebonen hebben minstens zes tot acht uur zonlicht per dag nodig om goed te groeien. Als ze niet genoeg zonlicht krijgen, kan dit leiden tot zwakke planten en een kleinere opbrengst. Kies dus een locatie waar je sperziebonen volop zonlicht krijgen.

  3. Te dicht bij elkaar planten: Als je de sperzieboonzaden te dicht bij elkaar plant, kan dit leiden tot overbevolkte planten en kleinere opbrengsten. Zorg ervoor dat je de zaden op de juiste afstand van elkaar plant, zoals ongeveer 8 centimeter tussen elke zaadje.

  4. Niet regelmatig plukken: Als je de sperziebonen niet regelmatig plukt, kunnen de peulen te groot en taai worden, wat de smaak kan beïnvloeden. Zorg er dus voor dat je de bonen regelmatig plukt wanneer ze klaar zijn om te worden geoogst.

Conclusie

Door deze eenvoudige tips te volgen, kun je met succes heerlijke sperziebonen verbouwen in je eigen tuin. Van het kiezen van de juiste locatie tot het plukken van de perfecte peul, het verbouwen van sperziebonen is een leuke en fijne ervaring. Dus ga naar buiten, doe je tuinhandschoenen aan en begin met het planten van je eigen sperziebonen. Voordat je het weet, geniet je van een overvloedige oogst van deze heerlijke en voedzame groente!

Hoe verzorg je een Avocado plant?

hoe verzorg je een avocado plant

Ben je op zoek naar informatie over het stekken, verzorgen en oogsten van de avocadoplant? Dan zit je hier op de goede plaats! In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten om het groeien van jouw avocadoplantje tot een succes te maken. 

Hoe verzorg je een avocadoplant: (samengevat)

  1. Poot de plant in een pot met goed doorlatende grond.
  2. Geef water als de bovenste centimeter grond droog is.
  3. Zorg voor volle zon.
  4. Zorg voor een temperatuur tussen 18.5-23 graden Celcius.
  5. Geef in het groeiseizoen regelmatig stikstofrijke mest.
  6. Zorg ervoor dat de grond niet te nat is.
  7. Snoei de plant regelmatig bij.

Wat de verzorging van avocadoplanten betreft, zijn er een paar belangrijke dingen om in gedachten te houden. Ten eerste hebben avocadoplanten volle zon nodig om vruchten te kunnen produceren. Woon je in een gebied met beperkt zonlicht, dan moet je misschien aanvullen met groeilampen.

Ten tweede houden avocadoplanten van goed doorlatende grond. Zorg ervoor dat je je avocadoplant in een pot met drainagegaten plant om wortelrot te voorkomen.

Tenslotte zijn avocadoplanten droogtetolerant, maar ze zullen meer vruchten voortbrengen als ze regelmatig water krijgen. Geef je avocadoplant water als de bovenste centimeter grond droog is.

Nu je de grondbeginselen van de verzorging van een avocadoplant kent, is het tijd om aan de slag te gaan! Avocadoplanten zijn betrekkelijk gemakkelijk te verzorgen, dus niet bang zijn om het eens te proberen. Met een beetje tijd, liefde en verzorging kun je genieten van verse avocado’s uit je eigen huis.

Hoe poot je een avocadoplant?

Om een avocadoplant te planten heb je een goed doorlatende pot en wat potgrond van hoge kwaliteit nodig.

Begin met het aanbrengen van een laagje drainagemateriaal op de bodem van de pot, bijvoorbeeld hydrokorrels. Vul de pot vervolgens met potgrond, en maak een kleine inkeping in het midden.

Haal je avocadoplant voorzichtig uit zijn huidige pot, en zet hem in de inkeping. Zodra je plant op zijn plaats staat, vul je de pot weer met meer potgrondmengsel, en geef je grondig water.

Avocado-bewaren

Hoeveel water heeft een avocadoplant nodig?

Avocadoplanten zijn droogtetolerant, maar ze zullen meer vruchten voortbrengen als ze regelmatig water krijgen. Geef je avocadoplant water als de bovenste centimeter grond droog is.

Hoeveel licht heeft een avocadoplant nodig?

Avocadoplanten hebben het hele jaar volle zon nodig om vruchten te produceren. Woon je in een gebied met beperkt zonlicht, dan moet je misschien compenseren met groeilampen.

Welke temperatuur is goed voor de avocadoplant?

De ideale temperatuur voor een avocadoplant ligt tussen 18.5 – 23 graden Celcius. Als de temperatuur te warm of te koud wordt, kan de plant ophouden vruchten voort te brengen.

Wanneer moet je een avocado oogsten?

Avocado’s zijn meestal 10-12 maanden na het planten klaar om te oogsten. Om te controleren of je avocado rijp is, knijp je zachtjes in de vrucht. Als ze meegeeft aan de druk, is ze klaar om worden geplukt.

Gebruik een scherp mes of een schaar om de vruchten van de steel te snijden, en wees voorzichtig dat je de plant niet beschadigt.

Geniet meteen van je verse avocado, of bewaar hem in de koelkast als je de avocado een tijdje wilt bewaren. 

Wat voor meststof heeft een avocadoplant nodig?

Avocadoplanten hebben een stikstofrijke meststof nodig om vruchten te kunnen produceren. Breng tijdens het groeiseizoen om de twee weken kunstmest op de plant aan.

Volg zeker de aanwijzingen op de verpakking, want te veel meststof kan de plant beschadigen.

Welke plagen of ziekten tasten avocadoplanten aan?

Er zijn een paar plagen en ziekten die avocadoplanten kunnen aantasten. Veel voorkomende plagen zijn bladluizen, witte vliegen, en trips. Deze plagen kunnen bestreden worden met insectendodende zeep of neemolie.

Veel voorkomende ziekten zijn wortel rot en schimmelziekten. Deze kunnen bestreden worden met schimmeldodende sprays of grond drainage. 

Wat moet je doen als je avocadoplant geen vruchten geeft?

Als je avocadoplant geen vruchten geeft, zijn er een paar dingen die je kunt proberen.

Ten eerste, zorg ervoor dat de plant voldoende zon krijgt. Avocadoplanten hebben volle zon nodig om vruchten te produceren. Woon je in een gebied met weinig zonlicht, dan moet je misschien aanvullen met groeilampen.

Ten tweede controleer je de grond om te zien of hij goed gedraineerd is. Avocadoplanten houden van goed doorlatende grond. Zorg ervoor dat je je avocadoplant in een pot met drainagegaten plant om wortelrot te voorkomen.

Zorg er ten slotte voor dat je de plant regelmatig bemest, vooral in het groeiseizoen. Avocadoplanten hebben een stikstofrijke meststof nodig om vruchten te produceren. Breng tijdens het groeiseizoen om de twee weken meststof op de plant aan. 

avocado-olie-etherische

Waarom gaat mijn avocadoplant dood?

Hiervoor geldt bijna hetzelfde als bovenstaande vraag: waarom geeft mijn boompje geen vruchten? Als je avocadoplant afsterft, zijn er een paar dingen die het probleem kunnen veroorzaken.

Ten eerste kan het zijn dat je plant niet genoeg zon krijgt. Avocadoplanten hebben volle zon nodig om vruchten te produceren. Als je in een gebied met weinig zonlicht woont, moet je misschien aanvullen met groeilampen.

Ten tweede controleer je de grond om te zien of hij goed gedraineerd is. Een te natte bodem kan zorgen voor wortelrot, waardoor de plant uiteindelijk doodgaat. 

Het kan ook zijn dat je plant het te koud of te warm heeft. De ideale temperatuur voor de plant is 18.5 tot 23 graden Celcius. Als je de plant buiten hebt staan, is het in Nederland dus al snel te koud. Haal je plant binnen en zorg voor de juiste temperatuur in combinatie met volle zon.

Hoe lang duurt het voordat avocado vruchten geeft?

Het duurt ongeveer 2-3 jaar voor een avocadoboom vruchten geeft.

Hoe groot kan een avocadoplant worden?

Avocadoplanten kunnen 600 cm tot een meter hoog worden. 

Kun je de pit van een avocado planten?

Ja, je kunt het zaad van een avocado planten. Haal eerst de pit uit de avocado en was hem af. Week de pit vervolgens 24 uur in water. Plant de pit daarna in een pot met goed drainerende grond.

Zet de pot ten slotte op een zonnige plaats en geef regelmatig water. Het zaad zal uitlopen over 4-6 weken. 

Kan een avocadoplant buiten staan?

Avocadoplanten kunnen buiten staan, maar ze hebben volle zon nodig om vruchten te produceren. Daarnaast een temperatuur tussen de 18.5 en 23 graden. 

In Nederland lukt dit niet het hele jaar rond. Je kunt je plant daarom het beste binnen, of in een kas neerzetten.

Hoe snoei je een avocadoplant?

Om een avocadoplant te snoeien, verwijder je alle dode of zieke takken. Knip dan overgroeide takken terug om nieuwe groei te bevorderen. Verwijder ten slotte alle uitlopers die uit de voet van de plant groeien. 

Hoe verzorg je een aardbeienplant? – Complete gids!

verzorging aardbeienplant

Als je een heerlijke vrucht zoekt om aan je tuin toe te voegen, kies dan voor de aardbei! Deze verrukkelijke bes is niet alleen een genot voor je smaakpapillen, maar is ook redelijk gemakkelijk te kweken. Met een beetje verzorging kun je het hele seizoen door genieten van een mooie oogst aardbeien.

In dit artikel vertellen we je alles over de verzorging, het planten en het oogsten van een aardbeienplant. 

1. Plant in goed doorlatende grond

Als je een plek kiest om je aardbeien te planten, zorg er dan voor dat je een plek kiest met goed doorlatende grond. Aardbeien verkiezen een licht zure grond met een pH tussen 6,0 en 6,5. Bekalk je grond dus niet!

Is je grond zwaar en snel nat? Maak dan liever bedden van zo’n 20 centimeter om je aardbeienplanten in te planten. 

Plant je aardbeien bij voorkeur in augustus. Let op dat er verschillende soorten aardbeien zijn en dat jouw soort misschien beter op een ander moment geplant kan worden. 

Graaf de plantjes zo’n 30 centimeter van elkaar in de grond. 

2. Geef regelmatig water

Aardbeienplanten hebben eens per week water of een flinke regenbui nodig. Op warme dagen giet je bij voorkeur elke ochtend wat water op de bodem. Giet het water niet over de plant zelf, maar aan de voet. 

Een manier om te zien of je planten genoeg water krijgen is te kijken naar de bladeren. Als ze beginnen te verwelken, is dat een teken dat je planten meer water nodig hebben.

3. Voedt regelmatig

Om je aardbeienplanten gezond en productief te houden, moet je ze regelmatig voorzien van compost en mest. Het liefst mest voor fruit.

Geef ze 1 emmer compost per vierkante meter bij het planten. En 1 hand organische mest bij het planten en 1 hand in maart. 

4. Bescherm tegen plagen en ziekten

Jammer genoeg zijn aardbeien vatbaar voor een aantal plagen en ziekten. Om je planten gezond te houden, moet je ze regelmatig inspecteren op tekenen van problemen. Als je ongedierte of ziekten ziet, behandel ze dan onmiddellijk met het juiste insecticide of fungicide.

Aardbeienplanten zijn een delicatesse voor slakken. Strooi dus eventueel preventief biologische slakkenkorrels. 

hoe stek je een aardbeienplant

5. Oogst vaak

Een van de leukste dingen aan het kweken van aardbeien is dat je het hele seizoen door van verse bessen kunt genieten. Zodra de bessen rijp beginnen te worden, pluk je ze en geniet je ervan!

6. Knip uitlopers weg

Aan de stengels beginnen tijdens de bloeiperiode uitlopers te groeien. Dit zijn babyplantjes, die opnieuw geplant kunnen worden. Deze moeten regelmatig weggeknipt worden om de moederplant groot en sterk te houden. Zo kan de plant optimaal vruchten geven. 

7. Bescherm je plantjes tegen de kou

Aardbeien zijn niet gek op vorst en een drassige grond. Bescherm je aardbeien hier zo goed mogelijk tegen. Dit doe je bijvoorbeeld door ze te planten in verhoogde bedden. 

Om de 2 jaar

Je oogst 2 jaar van een doordragende aardbeienplant. Het eerste jaar alleen in augustus. Het tweede jaar van juni t/m september. Daarna neemt de oogst af. 

Het is verstandig om je aardbeienplant dan te verplaatsen naar een nieuw bed, waarna hij weer aan jaar één begint. 

Veelgestelde vragen

Hoe stek je aardbeienplanten?

Het stekken van aardbeienplanten is heel gemakkelijk. Na de oogst krijgen je aardbeienplantjes uitlopers. Dit zijn mini plantjes die aan het uiteinde van de stengel groeien. 

Deze moet je afknippen om de moederplant sterk te houden. En deze baby plantjes kun je opnieuw planten op een nieuw bed.

Vul een potje van 8-10 cm doorsnee met potgrond en zet het plantje met de eerste uitlopers op de aarde. Deze zitten waarschijnlijk op de plek waar het plantje gehecht was aan de moederplant. Met een stokje zet je het plantje vast. Het plantje zal nu wortels vormen. 

Geef de plant water als de grond droog aanvoelt. Na zo’n 4-6 weken staat de plant stevig genoeg om te worden overgezet naar een nieuw bed. 

Hoeveel jaar geeft een aardbeienplant aardbeien?

Dit hangt af van het aardbei ras. Een “juni-dragende” aardbeienplant geeft in juni éénmalig vruchten. Één jaar dus. Een doordragende aardbeienplant geeft elk jaar oogst. Al heb je wel altijd één minder jaar en één goed jaar, waarna de plant verlaatst moet worden om een nieuwe cyclus te beginnen. 

Welke maand moet je aardbeien planten?

Een aardbeienplant wordt meestal in augustus geplant. Dit komt omdat de babyplantjes dan volgroeid zijn en klaar zijn om in de grond gezet te worden. 

Welke soorten aardbeienplanten zijn er?

Er zijn verschillende soorten aardbeienplanten. Planten die één keer vruchten geven en planten die vaker vruchten geven. Dit worden ook wel doordragende aardbeien genoemd. Als je meerdere soorten met elkaar combineert, kun je de hele zomer door aardbeien plukken!

Éénmalige aardbeien: Elsanta, Sonata, Elvira, Korona. Deze kun je voornamelijk in juni plukken. 

Doordragende aardbeien: Ostara, Amandine en Eves Delight. Deze kun je vanaf juli plukken, met een piek in augustus en september. 

Hoe snoei je aardbeien?

Aardbeienplanten hoeven niet gesnoeid te worden. Knip de babyplantjes na elke oogst af om de moederplant sterk te houden. En verplaats de plant elke twee jaar naar een nieuw bed. 

Waar bemest je aardbeien mee? 

Kies bij voorkeur organische mest. Hiervan geeft je 1 hand bij het planten en 1 hand in maart. Aardbeien houden van een zure grond. Kies dus liever voor mest met kalium en strooi geen kalk. 

Hoe vaak moet je een aardbeienplant water geven?

 

Bron: In de moestuin van Wim Lybaert

Dolfijnenplant (Senecio Peregrinus) Verzorging – Complete gids

vetplantjes

De Dolfijnenplant (Senecio Peregrinus) plant is een vetplant die oorspronkelijk uit Zuid-Afrika komt. Het is een populaire kamerplant omdat hij gemakkelijk te verzorgen is en mooie, stekelige bladeren heeft. In deze blogpost bespreken we de 6 stappen voor de perfecte verzorging van Dolfijnenplant en daarna gaan we hier uitgebreid op in.

De dolfijnenplant heeft zijn naam gekregen, omdat de blaadjes soms de vorm hebben van een klein dolfijntje. Een hele leuke, vrolijke plant die elke ruimte opfleurt. 

Hoe verzorg je een Dolfijnenplant in 6 korte stappen:

  1. Geef de plant water als de grond droog aanvoelt. Geef niet te veel water, want dat kan tot wortelrot leiden.

  2. Zet de plant op een lichte plaats, maar uit het directe zonlicht. Senecio peregrinus planten hebben helder licht nodig om goed te gedijen, maar te veel direct zonlicht kan hun bladeren doen verschroeien.

  3. Voed de plant tijdens het groeiseizoen een keer per maand met een vetplantenmeststof.

  4. Verpot de plant om de twee jaar of zo, met een goed drainerende potgrond.

  5. Als de bladeren er geel of bleek beginnen uit te zien, is dat een aanwijzing dat de plant niet genoeg licht krijgt. Verplaats het naar een helderder plaats.

  6. De plant is niet vorstbestendig en moet binnen gebracht worden als er kans is op vorst in je streek.

Hoe poot je een dolfijnenplant?

Verplaats je dolfijnplant direct van de kwekerij naar een pot die minstens twee maten groter is. Vul het met universele potgrond. Wacht liever tot de lente als je hem niet meteen verplaatst hebt – dit versnelt de hersteltijd!

Verplaats ze om de paar jaar naar een grotere pot. Verplaats ook stekjes naar een nieuwe pot, zodat ze voldoende ruimte en voeding krijgen om te groeien.

Dolfijnenplant water geven

Hoe vaak moet je de dolfijnenplant water geven? De Dolfijnenplant heeft relatief weinig water nodig omdat het een vetplant is. Hij is dus makkelijk te verzorgen! In de zomer geef je eens per twee weken en in de winter zelfs maar eens per maand.

Controleer altijd eerst of de grond vochtig is. Zo ja, geef de plant dan geen water. De plant heeft dan nog genoeg vocht. Geef je teveel water, dan kunnen de wortels van de plant gaan schimmelen en rotten. De plant zal dan langzaam dood gaan.

Bij een Dolfijnenplant is het belangrijk dat het water dat je geeft, de wortels goed bereikt. Je kunt dit doen door een goeie gieter te kopen. Kies een gieter met een lange tuit heeft, zodat je gemakkelijk bij de wortels van de plant kunt komen.

Vul de gieter met lauwwarm water, zodat je de plant niet laat schrikken. Plaats de tuit van de gieter aan de voet van de plant en laat het water er langzaam uitstromen. Om er zeker van te zijn dat het water alle wortels bereikt, neem je de tijd en beweeg je de gieter rond terwijl je giet.

Hoeveel licht heeft de plant nodig?

In het algemeen hebben dolfijnplanten matig tot helder licht nodig om goed te gedijen. Te veel direct zonlicht kan de bladeren echter doen verschroeien, dus is het belangrijk wat bescherming te bieden tegen de hete middagzon. Als je je plant buiten kweekt, is getemperd zonlicht of gefilterd licht ideaal. Binnenshuis is een oost- of naar het westen gericht raam is meestal het beste.

Hoe verzorg je de dolfijnenplant?

Deze planten zijn ook betrekkelijk onderhoudsarm als het op bemesting aankomt. Eens in de 2 maanden tijdens het groeiseizoen zou voldoende moeten zijn. Zorg er alleen voor dat je een gebruik meststoffen die weinig zouten bevatten om de wortels niet te beschadigen.

Om meer groei en bloei te bevorderen, kun je de plant onthoofden door verbleekte of afstervende bloesems af te knippen. Je kunt ook de stengels terugsnoeien om de grootte en vorm van de plant te controleren.

Welke temperatuur is goed voor de dolfijnenplant?

In het algemeen geven dolfijnen planten de voorkeur aan warme temperaturen en doen ze het niet goed bij koud weer. Woon je in een streek met koele winters, dan kun je je plant het beste binnenshuis laten groeien, waar hij tegen de kou beschermd kan worden.

Senecio Peregrinus planten verdragen een breed scala van temperaturen, maar ze geven de voorkeur aan warm weer. Ze doen het goed in de meeste huizen en kassen. Wordt de zomer erg heet? Dan kun je ze het beste wat bescherming bieden tegen de directe middagzon, want die kan de bladeren verschroeien.

Is een dolfijnenplant giftig?

Ja, de dolfijnenplant is mild giftig voor mensen. Dit betekent dat ze waarschijnlijk diarree zullen veroorzaken. Houd ze dus uit de buurt van kinderen.

De plant is giftig voor katten en honden. Pas dus op met deze plant in de buurt van je huisdieren.

Hoe stek je een dolfijnenplant?

Het stekken van vetplantjes, zoals de dolfijnenplant, is heel eenvoudig.

  1. Maak een klein potje klaar, met potgrond voor cactussen en vetplanten.
  2. Knip met een scherp mesje een takje (string) van de plant af.
  3. Plant de onderkant iets in de aarde.
  4. Spray de grond goed met water, zodat de grond licht vochtig is. Herhaal dit om de paar dagen.
  5. Na een paar weken zouden er wortels moeten groeien uit het stengeltje. Nu hoef je de plant niet zo vaak meer water te geven.  

Nu weet je alles wat je moet weten over het verzorgen van de dolfijnenplant, oftewel de Senecio Peregrinus. Een makkelijk te onderhouden plant die elke ruimte opleukt! Pas wel een beetje op met je huisdieren, deze plant is vooral niet geschikt voor katten.  

Tips om meer bijen en vlinders naar je tuin te lokken

tips meer vlinder bijen naar je tuin lokken

Wil je mee rond fladderende vlinders en zoemende bijen in je tuin? Je kan er zelf iets aan doen om je tuin aantrekkelijker te maken. We geven je hieronder daarom graag wat tips hoe je ervoor kan zorgen dat je meer bijen en vlinders naar je tuin kan lokken.

Een kleine bloemenweide in je tuin maken

Heb je een stukje tuin waar nog niets instaat? Overweeg dan eens om eenjarige bloemen hier te zaaien. Er zijn speciale bloemenmengsel verkrijgbaar die door de samenstelling ervoor zorgen dat er meer vlinders en bijen op af gaan komen. Je zaait dit mengsel en de bloemen die opkomen vormen eigenlijk een soort bloemenweide. Naast het feit dat meer bijen en vlinders aantrekt is het uiteraard ook prachtig om te zien.

Hang eens een vlinderhuisje of een bijenhotel op

Wil je meer bijen, vlinders en andere insecten naar je tuin of balkon lokken? Dan kan je ook een vlinderhuisje of een bijenhotel ophangen. Hiermee creëer je een mooie schuilplaats en een fijne overwinterplek. Stop in het vlinderhuisje wat afgevallen herfstbladeren van bomen of struiken dat vinden de vlinders fijn. Met een overwinterplek in je tuin zorg je ervoor dat de vlinders en bijen langer blijven.

Kijk naar de bloeitijd van de bloemen in je tuin of balkon

Nog een tip om meer vlinders en bijen in je tuin te lokken is door te kijken naar de bloeitijd van de bloemen. Heb je enkel bloemen staan die normaal gesproken alleen van juni tot begin augustus in bloei staan dan heb je voor en na die tijd grote kans dat er minder of geen vlinders of bijen te zien zijn. Het beste wat je kan doen is kiezen voor bloemen die vanaf ongeveer april tot eind september in bloei staan. Overigens hoeft niet alles tegelijk te bloeien.

Het is misschien nog wel beter om het elkaar te laten opvolgen zodat er altijd wel iets in volle bloei staat. Maak als je meer vlinder en bijen in je tuin wil hebben een soort overzicht van welke bloemen en planten het meest geschikt zijn en wat de bloeitijd is. Dan kan je een plan gaan maken en een definitieve keuze maken voor bepaalde bloem en planten.

bijen en vlinder in de tuin

Welke bloemen moet je in de tuin of op je balkon zetten om vlinder en bijen te lokken?

Vlinders en bijen komen vooral op planten of bloemen met nectar. Dit is niets anders dan een wat zoet stroopachtig sap. Hier zijn vlinders en bijen dol op. Wil je meer vlinders en bijen in je tuin? Dan is het een goed idee om wat meer van dit soort bloemen en planten met nectar in je tuin te zetten.

Natuurlijk kennen we allemaal de bekende vlinderplant. Die heel aantrekkelijk is voor met name vlinders. Maar er zijn nog meer voorbeleden van bloemen en planten waar bijen en vlinders heel blij van worden. We geven je hieronder een paar voorbeelden.

  • Koningskruid
  • IJzerhard
  • Vibernum
  • Herfstaster
  • Bijen worden ook heel blij van
  • Sleutelbloem
  • Longkruid

Het zijn maar enkele voorbeelden. Er zijn nog veel meer bloemen en plantensoorten die je tuin aantrekkelijk maken voor vlinders en bijen. Nog een tip kijk rustig eens rond op internet welke bloemen en planten het meest geschikt zijn. Raadpleeg bijvoorbeeld eens de website van de vlinder of bijenstichting. Hier vind je uitgebreide informatie en de beste zaai en plant tips.

Kijk met een kritisch oog naar je tuin of balkon

We zijn steeds meer geneigd om onze tuin voor een groot deel vol te leggen met bestrating. De hoeveelheid bloemen en planten in de tuin is om die reden daarom ook een stuk minder. Als je zou kijken uit het oogpunt van de bij of de vlinder blijft er weinig aantrekkelijks over om je tuin te bezoeken.

Daarom de volgende tip kijk eens met een kritisch oog naar je tuin. Wat kan je verbeteren om er een prettige leefomgeving voor bijen en vlinders van te maken? Misschien kan je ergens een paar tegels eruit halen en daar een mooi eenjarig bloemenperkje zaaien. Iets anders wat je kan doen is wat ruimte maken voor bloemen en planten die vlinders en bijen aantrekken. Als aanvulling of vervanging van de planten die er nu instaan.

Heb je alleen een balkon? Geen probleem ook hier kan je even kritisch naar kijken. Waar heb je nog plaats voor een extra bloempot of bloembak? Deze kan je dan aanplanten met bloemen en planten die vlinders en bijen lokken.

Misschien heb je nog wel plaats aan de muur waar je wat bloemen in potten of in bakken kan neerhangen. En wil je je balkon of tuin nog aantrekkelijker maken voor de bij en vlinder hang dan een bijenhotel of vlinderhuisje op. Dat is misschien niet iets waar je gelijk aan denkt maar het draagt wel bij aan een fijnere leefomgeving voor vlinder en bij.

Hoe bloemkool te kweken: Zaaien, oogsten en meer!

bloemkook kweken

Bloemkool is een koel-seizoensgewas dat kan worden geplant in het vroege voorjaar of in de nazomer/vroege herfst. In deze blogpost bespreken we de basisprincipes van het kweken van bloemkool, inclusief wanneer je moet zaaien en oogsten. We zullen ook enkele tips geven over hoe je het meeste uit je bloemkooloogst kunt halen!

Wanneer moet je bloemkool zaaien?

Als je wat bloemkool aan je tuin wilt toevoegen, zijn hier een paar dingen om rekening mee te houden. Bloemkool is een koel-seizoen gewas, wat betekent dat het één van de eerste groenten kan zijn die in het voorjaar geplant worden. Het kan echter ook in de nazomer/vroege herfst geplant worden voor een herfst/winteroogst. Bedenk bij het kiezen van het planttijdstip dat bloemkool ongeveer 80 dagen nodig heeft om te rijpen.

Hoe zaai je bloemkool?

Wat zaaien betreft, kun je bloemkoolzaden direct buiten zaaien, of binnenshuis beginnen en de plantjes later buiten planten.

Als je binnen met zaden begint, zaai ze dan ongeveer zes weken voor je laatste vorstdatum. Bij het overplanten van zaailingen, wees voorzichtig dat je de tere wortels niet beschadigt. 

Hoe gaat het in z’n werk:

  • Zaai de zaden in bakjes of potten gevuld met vochtig gemaakte zaaigrond. Bedek de bak of pot met plasticfolie om de grond vochtig te helpen houden.
  • Zodra de zaden ontkiemd zijn, plant je de zaailingen in je tuin. Zet ze ongeveer 18 centimeter uit elkaar.
  • Als de bloemkoolkoppen ongeveer zo groot zijn als een tennisbal, bind je de bladeren rond de kop samen. Dit zal helpen om de koppen wit te houden.
  • Oogst de bloemkool in de nazomer of vroege herfst. Snijd de koppen bij de grond af.

Als het om bloemkool kweken gaat, is timing alles. Bloemkoolkoppen zijn samengesteld uit vele kleine roosjes, en deze roosjes moeten tijdens hun groei tegen de zon beschermd worden. Als de zon ze raakt, beginnen ze geel te kleuren en zijn ze niet meer zo smakelijk.

Bloemkool heeft een constante vochtigheid nodig om te groeien, dus zorg ervoor dat je de bodemvochtigheid in de gaten houdt en regelmatig water geeft. Mulchen kan ook helpen om de grond vochtig te houden.

Om de bloemkoolkoppen te beschermen, moet je ze “opbinden” met een soort stof of netteren. Dit proces heet blancheren, en het houdt de koppen wit en heerlijk. Dit doe je dus, zoals eerder genoemd, wanneer de koppen ongeveer even groot zijn als een tennisbal. 

Wanneer moet je bloemkool oogsten?

Wat het oogsten betreft, je weet wanneer bloemkool klaar is om geoogst te worden als de kop volledig ontwikkeld is en vóór beginnen de bloemetjes open te gaan. Snijd de hele krop van de plant, en zorg ervoor dat je zo’n 2,5-5 cm van de stam overhoudt. 

Een bloemkool heeft na het planten ongeveer 80 dagen nodig om te rijpen. Hij is rijp ongeveer 10 dagen na het blancheren van de koppen. 

De koppen zijn ongeveer 15-20 cm als ze rijp zijn.  

Als je het hele seizoen van verse bloemkool wilt genieten, overweeg dan opvolgingsplanting. Dit betekent simpelweg dat je om de paar weken nieuwe zaden zaait, zodat je een voortdurende aanvoer van verse bloemkool hebt.

Basilicum Kweken, Verzorgen & Oogsten

basilicum kweken oogsten planten

Basilicum is één van de meest populaire kruiden omdat deze in een breed scala aan gerechten gebruikt wordt. Basilicum, ofwel Ocimum basilicum, kan zowel binnen als buiten gekweekt worden en is heel makkelijk te verzorgen. In dit artikel leer je alles over basilicum kweken en de manieren waarop je het kruid kan verzorgen en oogsten.

Wat is basilicum?

Oorspronkelijk komen basilicumplanten uit Zuid-Azië en de eilanden van de Stille Zuidzee. Het is een kruid van de muntfamilie dat vaak wordt gebruikt in Italiaanse en mediterrane gerechten. De zaden van de basilicumplant worden veel toegepast in de Thaise keuken. De basilicumplant is éénjarig, wat betekent dat deze snel groeit en vaak al na drie tot vier weken geoogst kan worden.

Kweken met basilicumzaad

Je kan beginnen met het kweken van basilicum in potten binnenshuis. Kweek de basilicumzaden binnenshuis vier tot acht weken voor de laatste vorstdatum.

Alles dat je nodig hebt zijn basilicumzaden, starterpotten, startermix voor zaden en een plastic startcontainer met plastic koepel. Plant de zaadjes als volgt:

  1. Vul de starterpot met de startermix tot ongeveer twee tot drie centimeter onder de bovenkant van de pot.
  2. Plaats een paar zaden in het midden van de pot.
  3. Bedek de zaden met een halve centimeter startermix.
  4. Besproei de zaden met een spuitfles met water.
  5. Plaats de starterpot in een speciale plastic startcontainer met een plastic koepel. Heb je deze niet in huis? Gebruik dan een ondiepe pan en plaats hier een beetje plasticfolie overheen.
  6. Zet de container op een warme plaats.
  7. Geef de basilicum pas weer water wanneer de zaailingen verschijnen (na zeven tot 10 dagen). Verwijder hierbij de plastic koepel of het folie en plaats de plantjes in de zon. Hierna geef je de plantjes regelmatig water.

Verplanten van zaailingen

Wanneer de basilicumzaailingen drie paar bladeren hebben en het te koud is om ze naar de tuin te verplaatsen, verplant je ze naar potten van acht tot 10 centimeter.

De zaailingen kun je geleidelijk laten wennen aan de buitenomstandigheden wanneer de buitentemperatuur 21ºC of hoger is. Zet de zaailingen eerst een week op een beschutte locatie buiten. Hierna kun je ze overplanten naar de tuin.

Overplanten naar de tuin

Is het tijd om je zaailingen over te planten, of heb je zaailingen gekocht bij het tuincentrum? Plant de zaailingen over naar de tuin door de volgende stappen te volgen:

  1. Zoek een plek met veel zonlicht. Basilicum groeit namelijk het beste bij warme temperaturen en volle zon.
  2. Voeg een goede tuingrond toe zodat de planten zoveel mogelijk organisch materiaal hebben om in te groeien. Plaats je de zaailingen in een tuincontainer? Zorg er dan voor dat deze tenminste 20 centimeter diep is. De plantjes moeten ongeveer 30 tot 40 centimeter uit elkaar geplaatst worden zodat ze ieder genoeg zonlicht en zuurstof krijgen.
  3. Druk de grond stevig aan rondom de planten, geef de planten water en voeg een laag van tweeënhalf tot vijf centimeter mulch toe. Mulch helpt om vocht vast te houden en voorkomt de groei van onkruid.

Basilicum plant verzorgen

Basilicum is een makkelijke plant waardoor het kweken er van meestal geen problemen oplevert. Met wat verzorgingstips kun je er echter voor zorgen dat je een overvloedige oogst zal hebben:

  1. Water: geef de planten minstens één keer per week veel water, het liefst vroeg in de ochtend. Heb je basilicum dat alleen in containers groeit? Geef dan een paar keer per week water.
  2. Weinig bemesten: te veel bemesting kan de smaak van basilicum verpesten. Bemest daarom niet of weinig. Kies je er voor om te bemesten? Doe dat dan maximaal twee keer per seizoen.
  3. Afknijpen: knijp de bladeren aan de toppen van de planten terug. Hierdoor stimuleer je de groei van meer bladeren en krijg je een volle, ronde basilicumplant.

Basilicum oogsten

Drie tot vier weken na het kweken van de basilicumzaden kun je de bladeren oogsten. Normaal gesproken wordt basilicum niet geoogst omdat de meeste mensen wat blaadjes er af plukken wanneer ze deze nodig hebben bij het koken.

Regelmatig oogsten heeft echter wel zijn voordelen, want hierdoor groeit de plant voller en ronder in plaats van lang en stengelig. Daarbij voorkom je dat de plant gaat zaaien als je regelmatig oogst. Verwijder iedere maand ongeveer eenderde van de bladeren, zodat de plant wordt gestimuleerd om te groeien.

Basilicum bewaren

Als je regelmatig de basilicum oogst zul je waarschijnlijk meer hebben dan je gebruikt. Je kan het teveel aan basilicum samen bundelen en ondersteboven ophangen zodat het aan de lucht droogt.

Een andere manier om basilicum langer te bewaren is door hem te hakken en in ijsblokjesvormen te doen met olijfolie. Wanneer de blokjes zijn ingevroren, plaats je deze in een luchtdichte container in de diepvries.

 

Asperges Zaaien, Kweken, Oogsten – Complete Gids

asperges kweken groeien steken

Asperges zijn heerlijke groente. Ze zijn er in verschillende kleuren, maar de meeste mensen kennen in ieder geval de witte asperges wel.

Ze zijn op veel verschillende manieren klaar te maken. Wat dacht je van asperges in botersaus, met een gekookt eitje en heerlijke kleine Noordzee garnaaltjes…. Een goed glas witte wijn erbij en je hebt een fantastische maaltijd! En hoe leuk is het dan om die asperges zelf gekweekt te hebben.

Asperges kweken is niet heel moeilijk, maar je moet wel geduld hebben. Want het duurt wel een paar jaar voordat je ze ook daadwerkelijk op je bord in die botersaus kunt serveren.

In dit artikel hebben we het over witte asperges. 

Asperges zaaien of liever planten?

Asperges kweken kun je op twee manieren doen: door te zaaien of te planten.

Asperges zaaien

Als je zaad gebruikt duurt het hele proces zeker drie jaar en moet je de zaadjes na een bepaalde periode van groei verpotten van de kweekpotjes naar de volle grond.

Asperges planten

Je kunt er ook voor kiezen om aspergewortels te kopen en die kun je wel direct in de grond stoppen. Door met aspergeswortels te werken kun je eerder oogsten en genieten van je zelfgekweekte groente.

Wat is de beste plek om asperges te kweken?

Het allerliefste staan ze op een zonnige plek waar de aarde het water goed doorheen kan laten gaan. Als er water in plasjes op de geplante wortels blijft staan tijdens de winterperiode dan is de kans erg groot dat de wortels weg gaan rotten omdat er geen zuurstof meer bij kan komen.

Als je aspergewortels eenmaal goed aangeslagen zijn, kun je wel tien jaar of langer oogsten, dus bedenk goed van te voren wat de meest ideale plek in je tuin is voor het asperges kweken.

Welke maand kun je asperges zaaien?

Zaai asperges in maart-april. Aspergewortels kun je in het voorjaar zaaien, maar ook in warme grond in de herfst. 

Hou er rekening mee dat je aspergewortels niet het hele jaar kunt kopen. Het is seizoensgebonden en alleen verkrijgbaar in maart en april.

De zaden zijn wel het hele jaar verkrijgbaar, maar van zaadje naar aspergewortel naar eindproduct duurt ruim drie jaar.

Asperges kweken is ook geduld kweken. Nu begrijp je ook waarschijnlijk beter waar de bijnaam van de asperge, ” het witte goud” , vandaan komt.

Maar geduld wordt beloont, want je kunt dus jaren lang oogsten van één en dezelfde wortel die je met liefde geplant hebt.

Hoe plant je asperge wortels?

1. Bepaal de plaats waar de wortels moeten komen en graaf een geul. Deze moet ongeveer 30 centimeter diep zijn en zo’n 75 centimeter breed.

De lengte is natuurlijk afhankelijk van de beschikbare ruimte, maar bedenk dat je niet meer dan vier asperges per meter kwijt kunt. Ook moet je letten op de afstand tussen de rijen die je maakt. Zorg voor ongeveer anderhalve tot twee meter tussenruimte.

2. Vermeng nu eerst wat compost op de bodem van de geul met de aarde en op ongeveer 15 tot 20 centimeter diepte stop je de aspergewortels in de grond met de groeipunt naar boven en met een ruimte tussen de onderlinge wortels van zo’n 25 centimeter.

3. Nu ligt alles netjes in de geulen en dek je wortels af met aarde. Doe dit in eerste instantie met de hand zodat de wortels niet verplaatsen, maar schep niet meteen de hele geul weer vol. Enkele centimeters op de wortels is voldoende.

4. Als de plant begint te groeien en boven de aarde uitsteekt, dek je ze weer af met enkele centimeters aarde. Dit doe je net zo lang totdat de geul opgevuld is.

Vergeet ze echter niet regelmatig water te geven en van tijd tot tijd bemesten is ook een goed idee. Asperges hebben ongeveer eens per week water of regen nodig. 

aspergebedden asperges kweken planten

Hoe zaai je asperge zaad?

Wil je liever beginnen met zaadjes? Je start dan binnen, of in een groentekas. De beste temperatuur is tussen de 21-29 graden Celcius. Volg het volgende stappenplan:

1. Week de zaden een paar uur lang in water. 

2. Plant vervolgens elk zaadje 1 cm diep in schone pot grond in afzonderlijke potten van ongeveer 5 cm diep. 

3. Na een paar weken begin je een kiem te zien. 

4. Als de plantjes 10-12 weken oud zijn, kunnen ze verplaatst worden. Maar alleen als je zeker weet dat het niet meer gaat vriezen. 

5. Plant de plantjes ongeveer 30 cm uit elkaar, in rijen die ongeveer 15 cm uit elkaar staan. Plant ze ongeveer 15 cm diep. Zo hebben je asperges genoeg ruimte om tot lekkere, dikke stelen te groeien. 

Het eerste jaar 

Nu je je de aspergeplantjes geplant hebt, heb je ook geduld gekweekt. Het eerste jaar dat de aspergewortels in de grond zitten, zullen er niet heel veel asperges groeien om te kunnen oogsten. Dit komt omdat de plant een langere periode nodig heeft om volgroeid te zijn.

Al het groene loof wat het eerste jaar boven de grond uitkomt, moet je van de plant afhalen. Knip of snij het zorgvuldig weg en zorg er ook voor dat er niets achterblijft op de grond, want dit kan gemakkelijk schimmel of ziektes veroorzaken wat natuurlijk niet ten goede komt van de oogst later.

Het tweede jaar

Als je wortels hebt geplant, kun je hoogstwaarschijnlijk in het tweede jaar al oogsten. 

Maar voor de plantjes moet je nog een jaartje geduld hebben. Strooi in de lente een handvol orgnanische meststof per vierkante meter over het bed en in de herfst een emmer compost per vierkante meter. Verder laat je de asperges met rust. 

Het derde jaar 

Voor de meeste rassen komt het eerste oogstjaar er nu aan! Eind maart maak je een “heuveltje” zodat je asperges in de aarde kunnen groeien. Asperges mogen absoluut geen licht zien. Maak je heuvel zo’n 15 cm hoog en strijk de bovenkant glad.

Eind april begint de grond te barsten en komen de eerste asperges door. Nu kun je gaan oogsten. 

Hoe oogst je asperges?

Graaf voorzichtig met je handen rondom de asperge de aarde weg en snij met een speciale aspergesteker de asperge zo laag mogelijk af.

Asperges winterklaar maken

Aspergeplanten kun je wel 10-12 jaar gebruiken. Daarom is het belangrijk dat je de plantjes, ook na de oogst, goed behandeld. 

Snijd elke herfst het loof af en geef je bed een emmer compost per vierkante meter. Geef de stelen hierna geen water meer. 

In Nederland kan het ’s winters koud worden. Het is daarom belangrijk om de stelen te beschermen. Dit kun je doen door zo’n 10-15 cm mulch van houtsnippers of stro over de stelen te strooien. 

Verwijder deze mulch in de lente weer. Strooi in de lente een emmer compost per vierkante meter en leg een nieuwe heuvel aan. 

Hoe diep moet je een aspergeplant planten?

Plant je aspergeplant op ongeveer 15 cm diepte. 

Hoe ver plant je asperges uit elkaar? 

Plant de aspergeplantjes ongeveer 30 cm uit elkaar. Rijen kunnen het beste ongeveer een meter uit elkaar staan. 

Hoe lang duurt het voordat je asperges kunt oogsten?

Je moet 2-3 jaar wachten totdat je de eerste asperges kunt oogsten.

Wanneer kun je asperges oogsten?

Je kunt asperges in april, mei en half juni oogsten. Na 2 jaar heb je gedurende 1 maand oogst. Na 3 jaar gedurende 2 maand. 

Wat is asperges steken?

Asperges steken is een andere benaming voor asperges oogsten. Dit wordt gedaan door de asperges zo laag mogelijk af te snijden, met een speciale aspergesteker. 

Tot wanneer kun je asperges steken?

Je kunt de asperges het beste steken als je ze daadwerkelijk gaat gebruiken. Je hebt voor de eerste oogst ongeveer 30 dagen om de asperges te steken. Vanaf het vierde jaar kun je steken tot half juni. 

asperges steken groeien planten

Hoe bewaar je verse asperges?

Gebruik ze het liefst zo snel mogelijk, dan zijn ze het lekkerst. Wil je asperges toch langer bewaren, dan kun je ze in een vochtige theedoek wikkelen. Je kunt ze zo tot 4 dagen in de koelkast bewaren. 

Wat zijn witte asperge rassen?

Witte asperge soorten zijn onder andere:

  • Backlim
  • Cumulus
  • Cygnus
  • Frühlim
  • Gijnlim
  • Grolim
  • Herkolim
  • Maralim
  • Maxlim
  • Prius
  • Raffaelo
  • Vitalim

Wat zijn groene asperge rassen?

Groene asperge soorten zijn onder andere:

  • Aspalim
  • Bacchus
  • Backlim
  • Gijnlim
  • Javelim
  • Portlim
  • Vegalim
  • Xenolim

Wat is het verschil tussen groene asperges en witte asperges?

Groene asperges groeien boven de grond en witte asperges groeien onder de grond. Groene asperges zijn vaak wat dunner en sterker en pittiger van smaak. 

Witte asperges zijn wat vleziger en over het algemeen wat zoeter van smaak.

Aardappelen Poten, Kweken, Oogsten – Complete Gids

Aardappelen kweken poten oogsten

Zit je er over te denken om te beginnen met aardappelen kweken? Wie zelf aardappelen gaat kweken kan in de tuin veel verschillende kanten op. Er zijn verscheidene methoden om aardappelen in de tuin te kweken. Maar ook voor wie geen tuin heeft, zijn er mogelijkheden om zelf aardappelen te kweken en te oogsten.

In dit artikel lees je een aantal makkelijke kweekmethoden, de voor- en nadelen van elke methode en de resultaten die je kan verwachten van deze methoden.

Daarna geven we je antwoord op al je vragen over kweken en oogsten.

7 methodes om aardappelen te kweken:

  1. Greppels graven
  2. Kweken met stro mulch
  3. Verhoogde bedden
  4. Houten kisten
  5. Draadcilinders
  6. Kweekzakken
  7. Potten

Methode 1 – Greppels graven

De meest bekende manier om aardappelen te kweken is de greppelmethode. Dit is vooral een praktische methode wanneer je grote aantallen aardappelen wil kweken. Boeren gebruiken de greppelmethode al eeuwenlang. De greppelmethode werkt als volgt:

1. Graaf ondiepe greppels met tussenruimtes van 60 tot 90 centimeter.

2. Plant pootaardappelen met een afstand van 12 centimeter uit elkaar.

3. Bedek de pootaardappelen met ongeveer 3 centimeter aarde.

4. Schep meer aarde tussen de rijen wanneer de scheuten zo’n 25 centimeter hoog zijn gegroeid. Hoop de aarde tegen de planten aan en begraaf de stelen tot de helft. Het is belangrijk dat de knollen ten alle tijden bedekt blijven. Het opnieuw bedekken van de knollen zul je waarschijnlijk in het groeiseizoen moeten herhalen.

Methode 2 – Kweken met stro mulch

Stro mulch houdt bodemvocht goed vast en voorkomt de groei van onkruid.

1. Om aardappelen te kweken zonder te hoeven graven, kun je heuvelachtige rijen maken en daarin de pootaardappelen planten.

2. Zorg er voor dat de aardappelen voldoende tussenruimte hebben.

3. Bedek de heuvelachtige rijen met een laag van 18 tot 23 centimeter stro mulch en strooi ook mulch rond de stengels terwijl ze groeien.

Het oogsten van aardappelen met deze methode is makkelijk omdat er niet gegraven hoeft te worden.

Het nadeel van deze methode is echter dat muizen de oogst kunnen aantasten. Daarbij levert de methode vaak een kleinere opbrengst dan bijvoorbeeld de greppelmethode.

Methode 3 – Verhoogde bedden

Door aardappelen te kweken in verhoogde bedden kun je de grootste opbrengst bereiken. Dit is meestal een goede methode wanneer de tuingrond niet van de juiste kwaliteit, bijvoorbeeld wanneer de tuingrond te zwaar is of te weinig organisch materiaal bevat.

1. Zoals bij de andere methoden, plant je pootaardappelen met een tussenruimte van 12 centimeter.

2. Plant ze in alle richtingen en begraaf ze met een laag van 3 centimeter aarde.

3. Zorg er voor dat de knollen bedekt blijven door meer aarde toe te voegen wanneer de aardappelen groeien.

Deze methode levert de hoogste aantallen aardappelen op en ook aardappelen van het grootste formaat, vergeleken met andere methoden.

Het enige nadeel van deze methode is dat er geïnvesteerd moet worden in grond omdat er veel grond nodig is voor het aanleggen van de bedden.

Methode 4 – Kweken in houten kisten

Ook deze methode is een uitkomst wanneer de grond van de tuin van slechte kwaliteit is. In principe werkt deze methode hetzelfde als kweken in een verhoogd bed.

Je kan een houten, bodemloze kist van latten kopen of zelf bouwen. Oude pallets zijn ideaal om te gebruiken hiervoor.

Het idee is dat je extra latten en aarde toevoegt naarmate de planten in de kist groeien. Uiteindelijk kun je de onderlat weghalen en de bak omkiepen om de aardappelen oogsten.

Methode 5 – Draadcilinders

Door te werken met cilinders van gaas verbeter je de vochtdoorlating en voorkom je dat de grond onder water komt te staan bij veel regen. Ook de draadcilindermethode is een veel gekozen methode wanneer er sprake is van arme tuinaarde.

1. Maak een cilinder met een hardwaredoek met 5 millimeter gaas. De cilinder moet een diameter van ongeveer 45 centimeter hebben en een hoogte van 60 centimeter.

2. De bodem van de cilinder bedek je met enkele centimeters aarde, de pootaardappelen en nog een laag van 3 centimeter aarde.

3. Naarmate de aardappelen groeien blijf je aarde toevoegen.

4. Wanneer het tijd is om de aardappelen te oogsten, trek je de cilinder uit de grond.

Methode 6 – Kweekzakken (ideaal voor balkon)

Heb je geen tuin, maar wil je wel graag zelf aardappelen kweken? Bij het tuincentrum kun je speciale kweekzakken vinden voor aardappelen.

Het gebruik van kweekzakken is handig wanneer je geen tuin hebt, want je kan deze zakken op terrassen of opritten plaatsen. Deze kweekzakken zijn gemaakt van een zwaar, dicht polypropyleen. De donkere kleur van de zak vangt de warmte van de zon op waardoor de groei van de pootaardappelen versnelt.

De kweekzakmethode werkt als volgt:

1. Begin met het vullen van de bodem van de zak met een compostmengsel. Stop hiermee wanneer de bodem tot een paar centimeter gevuld is.

2. Plant hierop drie pootaardappelen.

3. Voeg nog een laag van 3 centimeter aarde toe.

4. Naarmate de aardappelen groeien blijf je meer aarde toevoegen, tot de zak helemaal gevuld is. Oogsten is bij deze methode heel makkelijk, omdat je de zak kan omkiepen.

Vaak zorgt deze kweekmethode voor grote opbrengsten aardappelen.

Het nadeel is dat er geïnvesteerd moet worden in de kweekzak. De zak kan echter meerdere seizoenen opnieuw gebruikt worden, je hoeft deze dus niet na de eerste oogst weg te gooien.

aardappelen kweken rooien planten

Methode 7 – Aardappelen in potten kweken

Wanneer de kwaliteit van de grond in je tuin van matige kwaliteit is, kun je beter aardappelen boven de grond kweken. Het kweken van aardappelen in potten werkt in principe hetzelfde als de methode met kweekzakken.

1. Begin met het vullen van de bodem van de pot met een compostmengsel. Stop hiermee wanneer de bodem tot een paar centimeter gevuld is.

2. Plant hierop drie pootaardappelen.

3. Voeg nog een laag van 3 centimeter aarde toe.

4. Naarmate de aardappelen groeien blijf je meer aarde toevoegen, tot de pot helemaal gevuld is. 

Hoe moet je aardappelen planten?

Een aardappel planten is heel eenvoudig;

  1. Graaf een gat van ongeveer 8-10 centimeter.
  2. Plant de aardappel met de kant met de meeste scheutjes naar boven.
  3. Dek af met aarde. Je hoeft het zand niet aan te duwen. 

Hoe ver moet je aardappelen uit elkaar planten?

Laat bij het planten van aardappelen zo’n 40-60 cm ruimte tussen elke aardappel. 

Hoe diep moet je een aardappel planten?

Plant de aardappel op 8-10 centimeter diepte. 

Welke maand moet je aardappelen poten?

Vroege aardappelen plant je in maart-april. Middelvroege aardappelen kun je in april planten. Late aardappelen plant je in april-mei. 

Wanneer kun je aardappelen oogsten/rooien?

Vroege aardappelen oogst je in juni, juli en augustus. Middelvroege aardappelen kun je in augustus rooien. Late aardappelen oogst je in september en oktober. 

In welke temperatuur kun je aardappelen planten?

De ideale temperatuur voor aardappelen is tussen de 6 en 10 °C. Wordt er nog vorst verwacht? Bedek het loof dan met zand. Het loof kan wel iets vorst hebben, maar niet teveel. 

Kun je aardappelen voorkiemen?

Ja, je kunt aardapelen in huis voorkiemen. Hiermee win je zo’n 2 weken oogsttijd. 

Wat zijn vroege aardappel soorten?

Vroege aardappel rassen zijn onder andere:

  • Jazzy
  • Eersteling
  • Doré
  • Frieslander
  • Gloria
  • Annabelle
  • Obama
  • Berber
  • Première
  • Anaïs 
  • Donald

Deze vroege aardappelrassen kun je planten in maart-april en in juni, juli en augustus rooien. 

Wat zijn middelvroege aardappel rassen?

Middelvroege aardappelsoorten zijn onder andere:

  • Eigenheimer
  • Bintje
  • Parel
  • Santé
  • Lekkerlander
  • Melody
  • Rosagold
  • Nemo
  • Monte Carlo
  • Victoria
  • Roseval
  • La Ratte

Deze middelvroege aardappelen plant je in april en rooi je in augustus. 

Wat zijn late aardappel soorten?

Late aardappel rassen zijn onder andere:

  • Agria
  • Eba
  • Bildtstar
  • Irene
  • Désirée
  • Nicola
  • Surprise
  • Mozart
  • Michelle
  • Jelly
  • Laura
  • Texla

Deze late aardappelen plant je in april-mei en rooi je in september en oktober. 

Nu weet je alles wat je moet weten over het poten, groeien en rooien van aardappelen. Er zijn zo ontzettend veel verschillende soorten aardappelen, die elk een unieke, heerlijke smaak hebben. Experimenteer ermee en beleef er vooral veel plezier aan!