Courgettes zijn de helden van de moestuin. Ze zijn makkelijk, snelgroeiend en leveren vaak zoveel op dat je al gauw buren, vrienden en vage kennissen met courgettes zit te verrassen. Of te overvallen, dat hangt ervan af hoeveel planten je hebt gezet. In deze gids leer je hoe je succesvol courgettes kweekt, van het eerste zaadje tot de overvloedige oogst.
Voorbereiding
Voordat je enthousiast met zaaien begint, is het slim om even stil te staan bij de juiste omstandigheden. Courgettes houden van warmte, ruimte en voedzame grond. Kies een zonnige plek in de tuin waar de planten voldoende lucht en licht krijgen. Zorg dat de grond goed waterdoorlatend is, want natte voeten vinden courgettes maar niks. Werk compost of oude stalmest door de grond om een voedzame basis te creëren. Heb je weinig plek? Geen zorgen: courgettes kunnen ook prima in een grote pot of in een verhoogde bak groeien.
Samenvatting voorbereiding:
Kies een zonnige, beschutte plek
Verrijk de bodem met compost of mest
Zorg voor voldoende ruimte: per plant minstens 1 m²
Ook mogelijk in een grote pot of verhoogde bak
Zaaien en planten
Courgettes kun je vanaf half april binnenshuis zaaien. Stop één zaadje per potje in vochtige potgrond en zet ze op een warme, lichte plek. Na ongeveer een week kiemen ze. Laat de zaailingen groeien tot ze vier blaadjes hebben. Rond half mei, na IJsheiligen, mogen ze naar buiten. Heb je geen zin in binnen zaaien? Vanaf eind mei kun je ook direct buiten zaaien, al geeft voorzaaien vaak sterkere planten en een voorsprong in groei.
Courgetteplanten worden groot, dus houd voldoende afstand aan (ongeveer 100 x 100 cm per plant). Wil je iets creatievers? Overweeg om courgette verticaal te laten groeien langs een rek. Courgette kweken in de hoogte bespaart ruimte én voorkomt dat de vruchten op natte grond liggen.
Samenvatting zaaien en planten:
Zaai binnen vanaf half april
Zaai buiten vanaf eind mei
Uitplanten na IJsheiligen (half mei)
Houd 1 m² per plant aan
Courgette verticaal kweken is mogelijk en ruimtebesparend
Water geven
Courgettes zijn dorstige types. Geef regelmatig water, zeker tijdens droge periodes en als de vruchten beginnen te groeien. Giet bij voorkeur bij de basis van de plant en niet over het blad om schimmel te voorkomen. Geef liever minder vaak veel water dan elke dag een beetje. Mulchen rond de planten helpt om vocht vast te houden en onkruid te onderdrukken.
Samenvatting water geven:
Geef veel en regelmatig water, vooral bij vruchtvorming
Giet aan de basis van de plant, niet op het blad
Gebruik mulch om uitdroging en onkruid tegen te gaan
Zonlicht
Courgettes zijn echte zonaanbidders. Hoe meer zon ze krijgen, hoe gelukkiger – en productiever – ze worden. Een courgetteplant heeft minstens 6 uur direct zonlicht per dag nodig, maar meer is beter. Schaduwrijke plekjes leveren vaak veel blad en weinig vrucht op.
Samenvatting zonlicht:
Minstens 6 uur zon per dag, liefst meer
Kies een open, zonnige plek
Te weinig zon = veel blad, weinig courgette
Oogsten
De eerste courgettes kun je vaak al binnen 6 tot 8 weken na het zaaien oogsten. Wacht niet te lang: kleine courgettes (15–20 cm) zijn het lekkerst en mals. Hoe meer je plukt, hoe meer de plant aanmaakt. Eén courgetteplant kan wel 10 tot 20 vruchten opleveren in een seizoen. Oogsten doe je het beste met een scherp mes of snoeischaar om de plant niet te beschadigen.
Samenvatting oogsten:
Oogst jong (15–20 cm) voor de beste smaak
Regelmatig plukken stimuleert nieuwe vruchten
Eén plant levert 10 tot 20 courgettes per seizoen
Veelgemaakte fouten
Een veelgemaakte fout is het planten van te veel courgettes. Eén plant is vaak al genoeg voor een gemiddeld huishouden. Te dicht op elkaar planten leidt tot schimmel en slechte luchtcirculatie. Ook vergeten mensen soms dat courgettes veel water nodig hebben – uitdroging betekent een minder goede oogst. Een ander klassiek foutje: wachten tot de courgette “groot genoeg” is. Voor je het weet heb je een groene honkbalknuppel met weinig smaak.
Samenvatting veelgemaakte fouten:
Te veel planten = te veel courgettes
Te weinig water = kleine oogst
Te laat oogsten = grote, smakeloze vruchten
Planten te dicht op elkaar = schimmelgevaar
Tips
Zaai om de paar weken een nieuwe plant om langer te kunnen oogsten
Gebruik bloemen en jonge courgettes ook in de keuken, bijvoorbeeld gevuld of gebakken
Laat één courgette doorgroeien voor zaden van volgend jaar
Combineer courgette met afrikaantjes om luizen op afstand te houden
Samenvatting tips:
Voorzaaien = sterkere planten
Pluk vroeg voor betere smaak
Gebruik ook bloemen in recepten
Houd één vrucht voor zaadwinning
Veelvoorkomende problemen bij courgette
Hoewel courgette een makkelijke groente is om te kweken, kunnen er onderweg toch wat hobbels zijn. Gelukkig zijn de meeste problemen goed te herkennen én op te lossen.
Waarom blijven mijn courgettes klein?
Als courgettes niet goed groeien, komt dat vaak doordat de bloemen niet bestoven zijn. Vooral bij koud of nat weer zijn er minder insecten actief. Je kunt een handje helpen door zelf met een penseeltje stuifmeel van de mannelijke naar de vrouwelijke bloem over te brengen. Ook kan te weinig water of voeding een rem zetten op de groei.
Waarom worden mijn courgettes geel?
Gele courgettes die niet doorgroeien duiden meestal op slechte bestuiving of een tekort aan voedingsstoffen. Soms valt de vrucht af voordat hij volgroeid is. Controleer of de plant voldoende zon krijgt en geef bij met vloeibare mest als dat nodig is.
Schimmels en meeldauw
Een wit waasje op de bladeren? Dat is vaak echte meeldauw, een veelvoorkomende schimmel bij courgettes. Meeldauw ontstaat bij vochtig weer of wanneer de bladeren lang nat blijven. Zorg voor voldoende luchtcirculatie en vermijd nat blad door onderaan water te geven. Aangetaste bladeren kun je verwijderen.
Bladluizen en slakken
Jonge courgetteplanten zijn gevoelig voor vraat. Slakken zijn dol op de sappige blaadjes, terwijl bladluizen zich kunnen ophopen op de groeipunten. Plaats slakkenvallen of gebruik natuurlijke vijanden zoals lieveheersbeestjes of een knoflookspray.
Vruchtrot aan het uiteinde
Zogenaamde ‘blossom end rot’ ontstaat door calciumtekort of onregelmatige watergift. Het uiteinde van de vrucht wordt bruin en rot weg. Houd de watergift consistent en voeg eventueel wat kalk toe aan de bodem.
Planten groeien te veel blad, maar weinig vrucht
Dit is een teken van overbemesting met stikstof of te weinig zonlicht. Minder voeding geven en verplaatsen naar een zonnigere plek kan helpen.
Samenvatting veelvoorkomende problemen:
Kleine courgettes: slechte bestuiving of voedingstekort
Gele courgettes: slechte bestuiving, tekort aan zon of mest
Schimmel op blad (meeldauw): voorkom nat blad, zorg voor luchtcirculatie
Slakken en bladluizen: gebruik vallen of natuurlijke vijanden
Vruchtrot: calciumtekort of onregelmatig water geven
Veel blad, weinig vrucht: te veel stikstof, te weinig zon
Afsluiting
Courgette kweken is laagdrempelig, snel belonend en verrassend veelzijdig. Of je nu één plant in een pot zet of een rij in de volle grond hebt staan, je zult merken dat je in no-time courgettes aan het uitdelen bent. Door slim te zaaien, op tijd te oogsten en goed te verzorgen, kun je maandenlang genieten van je eigen groene oogst. En onthoud: bij twijfel, oogst die courgette. Hij groeit morgen alweer twee keer zo groot.
Willeke Straus is een bevlogen tuinier met een hart voor de natuur. Ze verdiept zich in alles wat groeit en bloeit – van plukbloemen tot pompoenen, van composthoop tot kippenhok. Als moeder van drie en oma van vijf weet ze als geen ander hoe waardevol het is om buiten bezig te zijn, samen te zaaien, oogsten en genieten van het leven in het groen.