Bloemkool (Brassica oleracea var. botrytis) is een koolsoort die zijn oorsprong vond in het Mediterrane gebied en inmiddels razend populair is in Nederlandse moestuinen. Voor hobbytuiniers met groene vingers, jong en oud, is het kweken van bloemkool een mooie uitdaging. Het vraagt wel wat kennis, want het is minder vergevingsgezind dan bijvoorbeeld sla of courgette. Maar met een beetje voorbereiding en aandacht kun je in de zomer of herfst genieten van stevige, witte roosjes vol smaak. Naast dat het heerlijk smaakt, is bloemkool ook hartstikke gezond: het zit boordevol vitamine C, K en vezels. Bovendien bevat deze brassica weinig calorieën en antioxidantstoffen.
Met deze gids help ik je stap voor stap op weg. En voor je het weet heb jij heerlijke bloemkool uit eigen tuin op tafel.
Voorbereiding
Goed voorbereiden is de helft van het werk. Allereerst kies je een plek met veel licht (minimaal 6–8 uur per dag) en vruchtbare, goed doorlatende grond. Idealiter bewerk je de bodem vóór het planten: verrijk met compost of goed verteerde stalmest en zorg voor een pH tussen 6,0 en 6,8. Dit kun je doen met een pH testkit. Dit is de meest gebruikelijke methode. Bij tuincentra of online kun je een eenvoudige pH-testkit kopen. Die bestaat meestal uit een reageerbuisje, een indicatorvloeistof of tablet, en een kleurenschaal. Je mengt een beetje aarde met water en de indicator, en vergelijkt de kleur met de schaal. Simpel en goedkoop.
Ook kun je kalk toevoegen bij zure grond, dat verbetert opname van voedingsstoffen.
Voor de juiste timing kun je aanhouden: zaaien in trays eind feb–mrt (voor voorjaarsoogst) of juli voor herfstteelt . Zorg dat je zaaimix fijn en luchtig is, en gebruik eventueel zaaikorrels gemengd met molybdeen om groei te stimuleren. Zet de trays op een lichte plek met een constante temperatuur rond 15 °C, zodat de zaailingen knap en stevig worden.
Samenvatting
Kies zonnige plek met goed doorlatende, vruchtbare grond
Verbeter bodem met compost; pH 6,0–6,8 (bij voorkeur)
Voeg stikstof en eventueel kalk toe volgens advies (ca. 225 kg/ha)
Zaai in trays feb–mrt (voorjaar) of juli (herfst), gebruik zaadmix met molybdeen
Zaaien/planten
Bloemkool kun je zaaien in kweekbakjes of direct in de volle grond. Voor beginners is zaaien in trays het meest succesvol.
Gebruik 2 zaadjes per cel, dek af met 0,5–1 cm grond. Na opkomst verwijder je de zwakkere plantjes zodat per cel één sterke overblijft. Zaailingen komen in 6–10 dagen op bij 8–15 °C .
Verplant ze zodra ze 3–4 echte blaadjes hebben, ongeveer 4–6 weken na zaaien. Plant ze uit wanneer de grond buiten ca. 10–12 °C is en de kans op vorst minimaal is – meestal begin mei voor de voorjaarsteelt .
Houd 30–38 cm tussen planten aan, met rijen op 30–75 cm afhankelijk van variëteit . Dat geeft de planten voldoende ruimte om bladeren en een stevige kop te vormen.
Samenvatting
Zaai bij voorkeur in trays: 2 zaadjes/cel met 0,5–1 cm grond
Ontkieming in 6–10 dagen bij 8–15 °C, daarna 1 sterke per cel
Verplant na 4–6 weken bij 10–12 °C; vrij van vorst (vnl. begin mei)
Afstand: 30–38 cm tussen planten, rijen 30–75 cm uit elkaar
Water geven
Bloemkool heeft een consistent vochtgehalte nodig: de grond mag niet uitdrogen, maar staand water is ook funest. Idealiter geef je 1–2 cm water per week, bij voorkeur ’s morgens en direct op de bodem.
Gebruik mulch (zoals stro of gemaaid gras) rond de planten: dat helpt vocht vasthouden, houdt de grondtemperatuur stabiel en voorkomt onkruid. Check de bodem door vinger erin te steken: voelt deze droog aan tot 5 cm diepte, dan is het tijd om te geven.
In hete of droge periodes kunnen extra gietbeurten nodig zijn. Let op dat je niet rechtstreeks op de bladeren giet, zodat schimmelvorming beperkt blijft.
Samenvatting
Geef 1–2 cm water/week, ’s morgens direct op de grond
Gebruik mulch om vocht vast te houden en onkruid te remmen
Controleer bodem: droog tot 5 cm? Tijd om te wateren!
Vermijd bladrozet nat maken om schimmel te voorkomen
Zonlicht
Bloemkool heeft minimaal 6 uur zon per dag nodig, liefst in de ochtend en vroege middag . In hete zomers kan middaghitte stress geven, dus halfschaduw is dan prima – zeker bij late voorjaars- of herfstteelt.
Plant op plekken waar de ochtendzon vroeg vrij komt; tegengaan van hittepieken helpt kopvorming en voorkomt dat de bloemkool “knopt”, oftewel loofdichtkoppen of ricing. Mocht de koppracht afnemen door hitte, dan kun je de bladeren losjes over het hart binden (bekend als blancheren) om bescherming en witheid van de kop te behouden .
Samenvatting
Minimaal 6 uur zonlicht dagelijks, ochtend het best
Bij warme perioden: halfschaduw toelaatbaar
Plant zodanig dat ochtendzon lekker binnenkomt
Blancheren helpt bij bescherming van de kop
Oogsten
Bloemkool is klaar voor oogst wanneer de koppen stevig, wit en ca. 15–20 cm in diameter zijn. Knip met een scherp mes net onder de kop, inclusief een paar omliggende bladeren voor stevigheid.
Oogsten doe je het liefst ’s morgens of ‘s avonds, als de temperatuur koeler is – dat helpt smaak en versheid te behouden. Na de oogst kun je rauw bewaren: in de groentelade van de koelkast blijft het 5–7 dagen goed. Voor langere termijn kun je het blancheren en invriezen.
Laat koppen niet te lang in de tuin zitten: dan kunnen ze loskomen (ricing) of verkleuring laten zien.
Samenvatting
Oogstrijp bij ca. 15–20 cm, stevig en wit hart
Gebruik scherp mes en oogst ’s ochtends of ’s avonds
Bewaar in koelkast: 5–7 dagen
Voor langer houdbaar: blancheren en invriezen
Veelgemaakte fouten
Slechte grondvoorbereiding: bodem niet verrijkt of pH te laag.
Onregelmatig water geven, waardoor planten stress ervaren.
Te veel of te weinig afstand tussen planten, wat zorgt voor groeiproblemen.
Koppen te lang laten zitten: oorzaak van ricing of vlekken.
Onvoldoende bescherming tegen hitte: geen mulch/blanchering.
Samenvatting
Voorbereiding, vocht en afstand zijn cruciaal
Te lang laten zitten = ricing of vergeling
Multch en blancheren voorkomen stress
Mogelijke problemen
Bloemkool kan last hebben van ziekten en plagen:
Cabbage worms, slakjes, bladluizen: gebruik netten of vangplanten (zoals moutwortel of knoflook).
Swede midge (Contarinia nasturtii): kleine vlieg die knoppen beschadigt.
Aphids en cutworms: regelmatige inspectie en vinger wegplukken.
Ziekten als clubroot: goed compost gebruiken, ph correct, en driejarig roulatieschema.
Samenvatting
Veelvoorkomende plagen: wormen, luizen, vlagen
Beschermen met net/planten die plagen weren
Let op swede midge: voorkom besmetting
Wisselteelt helpt bij ziektebestrijding
Tips
Gebruik compagnonplanten zoals kruiden en peulvruchten om plagen te weren en stikstof te binden.
Intercroppen: combineer bloemkool met bonen of klaver om stikstof input te optimaliseren.
Blancheren: bind bladeren over de kop voor witte, smaakvolle bloemkolen.
Tref tijdig stikstofbemesting: bij planting en groeiperiodes; wil je natuurlijk? Gebruik kippenmest & kalk .
Zorg voor goede drainage: bloemkool houdt niet van plassen.
Samenvatting
Companion planting + intercropping = gezondere planten
Blancheren verbetert kopkleur en smaak
N-bemesting op cruciale momenten
Zorg voor vruchtbare, goed gedraineerde grond
Veelgestelde vragen
Wanneer bloemkool planten in volle grond?
Zaai in trays van feb–mrt en plant uit in mei zodra de bodem 10–12 °C bereikt en vorstvrij is. Voor herfstteelt zaai je rond juli.
Hoe kweek je bloemkool zaden?
Zaai zaad in trays, verplant na 4–6 weken, houd afstand van andere brassica’s minimaal vier jaar. Laat één plant uitgroeien tot bloem (veelal paars) en verzamel zaden na verwelking. Zaad moet goed drogen voordat je het bewaart.
Welke grond heeft bloemkool nodig?
Goed doorlatende leem- of zandleemgrond, rijk aan organisch materiaal, pH 6,0–6,8 .
Hoe vaak bemesten?
Bij planten en gedurende de groeifase. Gebruik ongeveer 225 kg N/ha, af te stemmen op je bodemtest.
Afsluiting
Met deze gids heb je alle instrumenten in handen om zelf met liefde bloemkool te kweken. Het vraagt wat werk, maar het resultaat – die knapperige, witte koppen – is elke moeite waard. Oefening baart kunst, en met elk seizoen leer je weer bij. Heb je een gekke vraag of deel je trots? Laat het vooral weten! Veel tuingeluk.
Misschien ook interessant voor jou: